Ζητούμε από την Τουρκία την άμεση απελευθέρωση των δύο Ελλήνων αξιωματικών που κρατούνται παράνομα.

Τετάρτη 5 Μαΐου 2010

Παπανδρέου: "Χρειαζόμαστε παγκόσμια διακυβέρνηση και την χρειαζόμαστε γρήγορα" Απόσπασμα της ομιλίας του πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου, στο συνέδριο το

http://www.primeminister.gr/wp-content/uploads/2010/04/300economist.jpg
Ομιλία Πρωθυπουργού Γιώργου Α. Παπανδρέου στο Συνέδριο του Economist με θέμα: «Meeting the challenges through leadership strategy» (28 Απριλίου)

ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ
Αθήνα, 29 Απριλίου 2010

Κυρίες και κύριοι, φίλες και φίλοι, αγαπητοί προσκεκλημένοι, σας ευχαριστώ για την τιμητική πρόσκληση, να ανοίξω τις εργασίες του ετήσιου Συνεδρίου σας.

Υποθέτω πως και εσείς, όταν αποφασίσατε την ημερομηνία του Συνεδρίου σας, δεν φανταζόσασταν πως αυτό θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί σε τόσο φορτισμένες συνθήκες, με την Ελλάδα να αποτελεί επί μήνες μία από τις πρώτες ειδήσεις σε όλα τα διεθνή Μέσα Ενημέρωσης.

Με τα διεθνή πρακτορεία να παρακολουθούν και να αναμεταδίδουν με αστραπιαία ταχύτητα την κάθε μας λέξη, ακόμα και την κάθε φημολογία. Με μια ακατάσχετη φιλολογία για την ελληνική κρίση, άλλοτε από αντικειμενικούς κριτές, άλλοτε από «πρόχειρους» αναλυτές, άλλοτε από καλοπροαίρετους ακαδημαϊκούς, άλλοτε από κακοπροαίρετους κερδοσκόπους.

Τα πάντα έχουμε ακούσει για την Ελλάδα, από τις μεγαλύτερες αλήθειες – που καμιά φορά πονάνε – μέχρι όμως και τις πιο εξωφρενικές αδικίες. Σε κάθε περίπτωση, αυτή η συνεχής ενασχόληση με την Ελλάδα και την ελληνική οικονομία, αποσπά αλλά θα έλεγα και υπονομεύει τις πραγματικές, υπαρκτές και γενναίες μας αλλαγές, τις θυσίες, τις προσπάθειές μας να βάλουμε τάξη στη χώρα μας.

Γι’ αυτό και ζητήσαμε, όπως και κάθε χώρα που αποδεικνύει τη βούλησή της για σοβαρές αλλαγές και παίρνει γι’ αυτό ακόμα και οδυνηρές αποφάσεις, να υπάρξει ο χρόνος, η ηρεμία, η ευκαιρία να ορθοποδήσουμε και να μπούμε στο δρόμο της ομαλότητας και της βιώσιμης ανάπτυξης.

Έξι μήνες τώρα, και παρότι αυτή η Κυβέρνηση είναι νέα Κυβέρνηση, η οποία ανέλαβε με την εντολή να κάνει αλλαγές και ανέτρεψε αρνητικές πολιτικές του παρελθόντος, αυτή την ηρεμία που χρειαζόμασταν, δεν μας την έδωσαν οι αγορές. Και αυτό, δεν αφορά στις δικές μας ενέργειες - ήδη, τρία πακέτα μέτρων έχουμε νομοθετήσει και εφαρμόζουμε.

Γι’ αυτό, με έναν μαραθώνιο διαπραγματεύσεων, σε πολύ μικρό για την Ευρωπαϊκή Ένωση χρόνο, και παρότι οι αγορές είναι πολύ πιο γρήγορες στις αντιδράσεις τους από τις πολιτικές διαδικασίες – ένα σημαντικό ζήτημα για τους δημοκρατικούς θεσμούς παγκοσμίως – ζητήσαμε και πετύχαμε έναν μηχανισμό στήριξης, όχι για να μας ξεχρεώσει προκειμένου να γυρίσουμε στα ίδια, αλλά για να στηρίξει την Ελλάδα σε αυτές τις μεγάλες αλλαγές που ήδη σήμερα κάνει.

Και σήμερα, η αγωνία δεν είναι μόνο δική μας, διότι οι αγορές είναι πολύ πιο γρήγορες, όπως είπα, από τις πολιτικές αποφάσεις. Δεν είναι πια μόνο δική μας αυτή η αγωνία που ζούμε, αλλά είναι η αγωνία του συνόλου των Ευρωπαίων και της Διεθνούς Κοινότητας, για το κατά πόσο η κρίση θα μεταδοθεί στην Ευρωζώνη και, αμέσως μετά, στο διεθνές τραπεζικό σύστημα και στη διεθνή οικονομία. Ήδη, οι αγορές αντικατοπτρίζουν αυτό το φόβο, αυτό το ρίσκο.

Γι’ αυτό τον λόγο, επιτρέψτε μου να συνεχίσω την ομιλία μου στα αγγλικά, ώστε να υπογραμμίσω πόσο σημαντική είναι η αντίδραση και η ανταπόκριση της Διεθνούς Κοινότητας, που πρέπει να υπάρξει, μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες και σ’ αυτή την κρίση.

Θέλω σήμερα να είμαι ειλικρινής για την κατάσταση που αντιμετωπίζουμε όλοι μας, όχι μόνο η Ελλάδα, αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Διεθνής Κοινότητα. Θα μπορέσω έτσι να απαντήσω στα ερωτήματα, που πολύ συχνά απευθύνονται και προς εμένα και προς την Κυβέρνησή μου, στη διάρκεια αυτής της κρίσης.

Μια πρώτη ερώτηση είναι η εξής: είστε έτοιμοι να κάνετε τις απαραίτητες αλλαγές, ώστε να γίνει η Ελλάδα βιώσιμη οικονομία; Απαντώ: με ψήφισαν, μας ψήφισαν, μόλις πριν έξι μήνες, για να κάνουμε αλλαγές. Γνωρίζαμε ότι η Ελλάδα έπρεπε να αλλάξει. Ήμασταν και εξακολουθούμε να είμαστε υπέρμαχοι της αλλαγής.

Άλλη ερώτηση: περιμένατε ότι τα πράγματα θα ήταν τόσο άσχημα; Και βέβαια όχι. Ήμασταν όμως έντιμοι, λειτουργήσαμε με διαφάνεια, για έναν σοβαρό λόγο: θέλαμε να καλύψουμε το χάσμα αξιοπιστίας που είχε δημιουργήσει η Ελλάδα. Θέλαμε να κάνουμε μια νέα αρχή. Θέλαμε να αντιμετωπίσουμε την ουσία των προβλημάτων μας και να επιφέρουμε ριζικές και μεγάλες αλλαγές.

Άλλη ερώτηση: κάνετε ό,τι χρειάζεται για να αντιμετωπίσετε την κρίση; Κάνετε τις απαραίτητες αλλαγές; Γιατί τα τελευταία χρόνια ακούγαμε πολλά λόγια, αλλά δεν βλέπαμε έργα. Απαντώ: κάναμε ήδη μέσα σε έξι μήνες πολύ περισσότερα απ’ όσα έκανε η προηγούμενη κυβέρνηση μέσα σε έξι χρόνια.

Άλλη ερώτηση: είστε όμως διατεθειμένοι να πληρώσετε το τίμημα; Είστε έτοιμοι να κάνετε τις θυσίες, που θα βάλουν σε τάξη την οικονομία; Απάντηση: ξέρουμε ότι αν θέλουμε να επιζήσουμε, πρέπει να μπει η οικονομία σε τάξη. Και όχι μόνο είμαστε διατεθειμένοι να πληρώσουμε το τίμημα, αλλά αποδείξαμε ότι μπορούμε. Λάβαμε πολύ οδυνηρά μέτρα, μέτρα άμεσης σημασίας, μέτρα εκτάκτου ανάγκης, για να σταθεροποιηθεί η κατάσταση, και άλλα που αποτελούν βαθιές αλλαγές σε θεσμούς και δομές και που θα έχουν μακροχρόνιο αποτέλεσμα.

Θέλω να γίνω πιο συγκεκριμένος, γιατί πραγματικά θεωρώ ότι ελάχιστοι κατάφεραν να κατανοήσουν και να παρουσιάσουν το εύρος και το βάθος των αλλαγών, που ήδη έγιναν. Αφορούν κυρίως σε πέντε τομείς:

- Δημοσιονομική εξυγίανση και σταθερότητα.
- Ανάπτυξη και πράσινη οικονομία.
- Δίκτυα κοινωνικής ασφάλειας,
- Θεσμικές αλλαγές, που είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την Ελλάδα – και επ’ αυτού θα επανέλθω.
- Εξωτερική πολιτική.

Όσον αφορά τα δημοσιονομικά θέματα, ήδη προχωρήσαμε, για να μειωθεί το έλλειμμα του προϋπολογισμού κατά 4% το 2010, στη λήψη μέτρων, όπως αύξηση των συντελεστών του ΦΠΑ, αύξηση των ειδικών φόρων κατανάλωσης, αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στη βενζίνη, αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα τσιγάρα, βάλαμε ειδικό φόρο κατανάλωσης στο ρεύμα, αυξήσαμε τον ειδικό φόρο στα προϊόντα πολυτελείας, αυτοκίνητα, σκάφη κλπ.

Φορολογικές μεταρρυθμίσεις. Νέος φορολογικός νόμος. Αποτελεσματικότερο φορολογικό σύστημα, που διευρύνει τη φορολογική βάση και ταυτόχρονα χτυπάει τη φοροδιαφυγή.

Μειώσεις των ονομαστικών μισθών και των συντάξεων στο δημόσιο τομέα- εξαιρετικά οδυνηρό μέτρο. Μείωση κατά 12% των επιδομάτων, μείωση κατά 60% του 14ου μισθού, που αντιστοιχεί σε μείωση κατά περίπου 8% του ονομαστικού μισθού, μείωση σχεδόν κατά 10% των πραγματικών μισθών των μελών της γενικής κυβέρνησης. Μείωση κατά 7% του ονομαστικού μισθού και κατά 60% του 14ου μισθού, που αντιστοιχεί σε μείωση κατά περίπου 11% του ονομαστικού μισθού και σχεδόν 13% του πραγματικού μισθού των υπαλλήλων δημοσίων οργανισμών.

Τέθηκε ανώτατο όριο, που σημαίνει μείωση μισθών, στις αμοιβές των επικεφαλής των Ανεξάρτητων Αρχών και στους Προέδρους και Διευθύνοντες Συμβούλους των δημοσίων Οργανισμών. Μείωση κατά 50% στις αμοιβές των μελών Διοικητικών Συμβουλίων των δημοσίων Οργανισμών. Κατάργηση του μπόνους στις δημόσιες επιχειρήσεις. Κατάργηση όλων των επιπλέον αμοιβών για συμμετοχή των δημοσίων υπαλλήλων σε ειδικές επιτροπές και ομάδες εργασίας.

Μείωση κατά 30% των υπερωριών. Πάγωμα των συντάξεων σε όλο τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και μείωση των συντάξεων των συνταξιούχων της ΔΕΗ και του ΟΤΕ.

Πάγωμα των προσλήψεων το 2010, με εξαίρεση μόνο την υγεία, την παιδεία και την ασφάλεια. Δεν θα προσληφθούν 10.000 άτομα που έχουν επιτύχει στη διαδικασία πρόσληψης του ΑΣΕΠ και για τα οποία θα ισχύσει ο κανόνας 5 προς 1: για κάθε πέντε που θα φεύγουν, θα προσλαμβάνεται μόνο ένας νέος δημόσιος υπάλληλος από το 2011. Θα περιοριστούν και θα απολυθούν οι συμβασιούχοι προσωρινής απασχόλησης.

Μείωση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Διαρθρωτικές αλλαγές και στον τομέα της διαφάνειας και της διαχείρισης των δημοσίων οικονομικών.

Μία εντελώς ανεξάρτητη Στατιστική Υπηρεσία. Τα Υπουργεία θα έχουν υποχρέωση να δίνουν στοιχεία κάθε μήνα.

Διμερείς διυπουργικές ομάδες εργασίας για την παρακολούθηση του προϋπολογισμού μας. Και βεβαίως, περαιτέρω διοικητικές μεταρρυθμίσεις.

Προφανώς, πέραν της δημοσιονομικής εξυγίανσης και σταθερότητας, χρειαζόμαστε και ανάπτυξη, ως προϋπόθεση μιας βιώσιμης και ανταγωνιστικής οικονομίας. Αξιοποιούμε τα πλεονεκτήματά μας για επενδύσεις και ξένες, άμεσες επενδύσεις, στρεφόμενοι σε δραστηριότητες που θα ενισχύσουν την παραγωγική αναδιάρθρωση, ώστε να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητα.

Δίνουμε προτεραιότητα, μεταξύ άλλων, στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αιολική, γεωθερμική και υδροηλεκτρική ενέργεια, στον τουρισμό, τον πολιτισμό, την πληροφορική, τη βιοτεχνολογία, την ποιοτική διατροφή και τη γεωργία, όπως και στην αύξηση της διείσδυσης της κινητής τηλεφωνίας, αλλά και σε μεγάλα έργα υποδομών και λοιπές υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένης της εφοδιαστικής αλυσίδας, ώστε να υλοποιηθούν μεγάλες κανονιστικές μεταρρυθμίσεις.

Περιορίζουμε τη γραφειοκρατία, την οποία αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα, ενώ μειώσαμε το χρόνο που απαιτείται προκειμένου να ιδρυθεί μια επιχείρηση στην Ελλάδα, από 38 ημέρες σε μία και από συνολικά 15 βήματα σε ένα. Μόνο από αυτό το μέτρο, αναμένεται να ανέβουμε στην παγκόσμια κατάταξη του δείκτη ανταγωνιστικότητας κατά 97 θέσεις.

Ο επενδυτικός νόμος πρόκειται να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα, προωθώντας δράσεις έρευνας και ανάπτυξης, αλλά και στηρίζοντας την πράσινη επιχειρηματικότητα και την ανάπτυξη των ανθρωπίνων πόρων.

Ως προς την εξωστρέφεια: πpοωθούμε ειδικά μέτρα, ώστε οι ελληνικές εταιρίες να μπορούν να δραστηριοποιηθούν στο εξωτερικό, και καλωσορίζουμε τις ξένες εταιρίες που επιθυμούν να επενδύσουν στην Ελλάδα, σε στοχευμένους τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας.

Αναφορικά με τις δημόσιες επενδύσεις, προσανατολιζόμαστε σε «πράσινες» δραστηριότητες, στην παραγωγική αναδιάρθρωση, σε καινοτόμες επενδύσεις σε ανθρώπινο κεφάλαιο, στην τόσο αναγκαία δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και σε κοινωνικές επενδύσεις στους τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης.

Στηρίζουμε επίσης συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, με την οποία ολοκληρώνονται οι διαπραγματεύσεις για την παράταση προγραμμάτων όπως τα «JEREMIE» και «JESSICA», για τις μικρές επιχειρήσεις και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, και με χρηματοδότηση ποσού μέχρι 2 δις ευρώ από πόρους του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς, αναπτύσσοντας το Ελληνικό Αναπτυξιακό Ταμείο και προωθώντας ένα πιο πράσινο μοντέλο ανάπτυξης.

Αυτά μας απασχολούν, διότι πράγματι το αναπτυξιακό μας μοντέλο δεν ήταν ανταγωνιστικό και εμείς επιθυμούμε να προσδώσουμε νέα αξία σε όλους τους τομείς, από τη γεωργία μέχρι τις υπηρεσίες, από τον τουρισμό μέχρι την ενέργεια. Για το λόγο αυτό, φρονούμε ότι η πράσινη οικονομία αποτελεί μέγιστο πλεονέκτημα για την Ελλάδα.

Γι’ αυτό και, αυτή τη στιγμή – σήμερα, μάλιστα – κατατίθεται στο Ελληνικό Κοινοβούλιο ένα καινούργιο νομοσχέδιο, για την ταχύτερη αξιοποίηση των ΑΠΕ, ιδίως για την ηλεκτροδότηση, το οποίο ορίζει σύστημα τιμολόγησης με καθορισμένη τιμή αγοράς, καθώς και ένα μακροπρόθεσμο νομοθετικό πλαίσιο, που θα παρέχει αίσθηση ασφάλειας σε επενδυτές, Έλληνες και ξένους.

Καθιερώνουμε ένα πράσινο Ταμείο, οι πόροι του οποίου θα προέρχονται από φόρους και πρόστιμα. Θα δημοπρατούμε δικαιώματα εκπομπών και άλλων πηγών, τα οποία θα χρησιμοποιούνται για πράσινες επενδύσεις.

Παρέχουμε κίνητρα για την ανακαίνιση κτιρίων, με αντικατάσταση κουφωμάτων και μόνωση, ιδίως στις περιοχές χαμηλού εισοδήματος, ώστε να βελτιωθεί η ενεργειακή αποδοτικότητα και να μειωθεί η κατανάλωση, γεγονός που επίσης θα οδηγήσει σε δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

Αξιοποιούμε κοινοτικά κονδύλια, ώστε να βελτιώσουμε, να ενισχύσουμε και να επεκτείνουμε το ενεργειακό δίκτυο της χώρας, να περιορίσουμε τις απώλειες, αλλά και να αυξηθεί η χρήση των ΑΠΕ.

Βελτιώνουμε τη νομοθεσία για τις εταιρείες υπηρεσιών ενέργειας, με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας τόσο για οικιακούς όσο και για βιομηχανικούς καταναλωτές. Και επίσης, αντιμετωπίζουμε το ζήτημα της γήρανσης του στόλου εμπορικών οχημάτων, με στόχο τη μείωση των εκπομπών ρύπων και την εξοικονόμηση ενέργειας.

Ως προς το δίκτυο κοινωνικής ασφάλειας, προχωρούμε σε μεγάλες μεταρρυθμίσεις του συστήματος συνταξιοδότησης, ώστε να είναι δίκαιο όσο και βιώσιμο. Δημιουργούμε επίσης κίνητρα για απασχόληση.

Λαμβάνουμε μέτρα για το περαιτέρω άνοιγμα των αγορών, με την προώθηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και το άνοιγμα ορισμένων κλειστών επαγγελμάτων, καθιστώντας τις αγορές πρόσφορες σε νέες επενδύσεις.

Για παράδειγμα, ένα πολύ σημαντικό βήμα είναι το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, συμπεριλαμβανομένης και της άρσης του καμποτάζ στην τουριστική βιομηχανία, που ήδη ανακοινώσαμε την περασμένη εβδομάδα.

Προχωρούμε, και αυτή είναι η τέταρτη προτεραιότητά μας, σε θεσμικές αλλαγές. Για ποιο λόγο είναι σημαντικές; Το Ινστιτούτο «Brookings», μόλις προ μίας εβδομάδας, προδημοσίευσε άρθρο για την Ελλάδα, επισημαίνοντας ότι αν η Ελλάδα λειτουργούσε όπως η σουηδική οικονομία, και ο δημόσιος τομέας όπως ο αντίστοιχος σε Σουηδία ή Δανία, και άρα χαρακτηριζόταν από την εκεί διαφάνεια, θα κερδίζαμε ένα 8% του ΑΕΠ, δηλαδή 20 δις ευρώ.

Βεβαίως, ένα ποσοστό 8% του ΑΕΠ είναι εντυπωσιακό, ως απόρροια της διαφάνειας, γεγονός που σημαίνει ότι όντως αντιμετωπίζουμε πρόβλημα χρηματισμού, διαφθοράς και πελατειακών σχέσεων.

Το ίδιο άρθρο αναφέρει επίσης ότι, ακόμη και αν δεν ακολουθήσουμε το σουηδικό, αλλά έστω αν εφαρμόσουμε το ισπανικό μοντέλο, θα εξοικονομήσουμε 10 δις ευρώ, ήτοι 4% του ΑΕΠ, ποσοστό επίσης εντυπωσιακό.

Αυτός είναι και ο λόγος, για τον οποίο το ζήτημα της διαφάνειας τοποθετείται στο επίκεντρο των πολιτικών μας. Αποτελεί πάντως και μια ευκαιρία, αφού αποκαλύπτει ότι υπάρχει περιθώριο για μεγάλες αλλαγές, ενώ αντιμετωπίζοντας τη διαφθορά και εξασφαλίζοντας διαφάνεια, κάνουμε την οικονομία μας περισσότερο βιώσιμη και φιλική προς τις επιχειρήσεις.

Γι’ αυτό, ήδη εισάγουμε μέτρα για τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων και αναθεωρούμε το νόμο περί ευθύνης υπουργών. Προχωρήσαμε σε σύσταση Εξεταστικών Επιτροπών εντός του Κοινοβουλίου, για τη διερεύνηση μεγάλων σκανδάλων. Υιοθετήθηκε ένας κώδικας δεοντολογίας για τα μέλη της Κυβέρνησής μας.

Ζητούμε ανάληψη και απόδοση ευθυνών για όλα. Τα πάντα δημοσιοποιούνται, μέσω διαδικτύου – είτε πρόκειται για Υπουργική Απόφαση, για απόφαση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Γενικού Γραμματέα ή Διευθυντή δημόσιου φορέα, όλα θα δημοσιεύονται άμεσα και, οι πολίτες, θα μπορούν να βλέπουν πού ακριβώς πηγαίνουν τα χρήματά τους, ποιος παίρνει τις αποφάσεις, πότε και πού.

Κάνουμε επίσης μια τεράστια αλλαγή στη Διοίκηση, μέσω του προγράμματος «Καλλικράτης», καταργώντας 4.000 Οργανισμούς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που κλείνουν οριστικά. Οι περισσότεροι από 50 Νομοί της χώρας συγχωνεύονται σε 13 Περιφέρειες, και οι περισσότεροι από χίλιοι Δήμοι σε 333. Επιπλέον, μειώνουμε τα πέντε επίπεδα διακυβέρνησης σε τρία.

Αυτές δεν είναι απλώς μεγάλες, αλλά θα τις χαρακτήριζα και επαναστατικές αλλαγές, τόσο για την Ελλάδα, όσο και για άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Πρόκειται για ουσιαστικές αλλαγές.

Όλα αυτά, θα αποκαταστήσουν διαφάνεια και υπευθυνότητα, θα οδηγήσουν σε αξιολογήσεις και θα εξασφαλίσουν τους πόρους που τώρα χάνονται, εξαιτίας πελατειακών και αδιαφανών πολιτικών συστημάτων και γραφειοκρατικών διαδικασιών.

Τέλος, ως προς τα θέματα εξωτερικής πολιτικής, επαναφέρουμε πολιτικές τις οποίες εισάγαμε προ ολίγων ετών, την πολιτική μας για τα Βαλκάνια – και με την ευκαιρία, θα ήθελα να καλωσορίσω τον Πρωθυπουργό της Σερβίας – ορίζοντας μια ημερομηνία, το 2014, για την οποία βεβαίως θα πρέπει να πείσουμε και τους εταίρους μας, τα κράτη της Ε.Ε., ώστε το 2014 να αποτελέσει το έτος ένταξης των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η ημερομηνία είναι συμβολική μεν, αλλά και ρεαλιστική: έναν αιώνα μετά την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο οποίος άρχισε στο Σεράγεβο, εκατό χρόνια μετά, κλείνει ένας κύκλος αστάθειας και πολύ συχνά βίας, και τα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων γίνονται μέλη μιας φιλειρηνικής και δημοκρατικής οικογένειας, σταθερότητας και ανάπτυξης.

Τη θεωρώ επίσης ρεαλιστική, καθώς θα προσδώσει νέα ώθηση στην περιοχή, ώστε όχι μόνο να υλοποιηθούν οι απαιτούμενες εσωτερικές μεταρρυθμίσεις σε οικονομίες και διοίκηση, αλλά και να λειτουργήσει ως έναυσμα και καταλύτης υπέρ της επίλυσης ακανθωδών διμερών και πολυμερών ζητημάτων, όπως το Κοσσυφοπέδιο, ή το πρόβλημα με τη φίλη και γείτονα χώρα στα βόρεια της Ελλάδας, με την οποία αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα της ονομασίας. Και εργαζόμαστε πράγματι σκληρά για την εξεύρεση μιας αμοιβαία αποδεκτής λύσης.

Τις επόμενες ημέρες, επίσης, αναμένουμε την επίσκεψη στην Αθήνα του Τούρκου Πρωθυπουργού Ερντογάν, προκειμένου να ανανεωθεί η διαδικασία προσέγγισης Ελλάδας -Τουρκίας, η οποία ξεκίνησε το 2000, οπότε ελήφθη η απόφαση σχετικά με την υποψηφιότητα της Τουρκίας για ένταξη στην Ε.Ε. Και μάλιστα, έχουμε ξεκινήσει πολύ σημαντικές προετοιμασίες για στενότερη συνεργασία σε διάφορους τομείς.

Βέβαια, ελπίζουμε ότι αυτό θα είναι ένα ερέθισμα, η αφετηρία ενός πιο σημαντικού διαλόγου, ώστε να προχωρήσουμε και να ασχοληθούμε με πιο σημαντικά θέματα. Υπάρχουν μεγάλα θέματα, όπως η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, αλλά και η αποχώρηση επιτέλους των δυνάμεων κατοχής από την Κύπρο, των τουρκικών δυνάμεων κατοχής, για να μπορέσει ο Κυπριακός λαός να νιώσει ελεύθερος και ανεξάρτητος, ότι οι μητέρες πατρίδες είναι εδώ για να βοηθήσουν, όχι για να δημιουργούν εξαρτήσεις και προβλήματα. Θέλω επίσης να καλωσορίσω τον Δημήτρη Χριστόφια, τον Πρόεδρο της Κύπρου, που είναι μαζί μας απόψε.

Η Ελλάδα λοιπόν ξεκινάει και πάλι, με ένα ρεαλιστικό, αλλά και ριζικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν ερωτήματα: «μπορούμε να σας έχουμε εμπιστοσύνη;», μας λένε. «Θα τα καταφέρετε; Έχετε ενδημικά προβλήματα, ακούμε, όπως πελατειακές σχέσεις και διαφθορά». Πράγματι, έχουμε διαφθορά. «Αυτό σημαίνει ότι είστε καταδικασμένοι να αποτύχετε. Ποια είναι η απάντησή σας;».

Θα απαντήσω, αποκαλύπτοντας μια εικασία που κρύβεται πίσω από τις ερωτήσεις αυτές. Η εικασία αυτή, στηρίζεται λιγότερο στην πραγματικότητα και περισσότερο σε προκαταλήψεις και προλήψεις: «εσείς οι Έλληνες δεν μπορείτε να πετύχετε. Διακόσια χρόνια παραβατικότητας» κλπ. κλπ. Ακούσαμε πολλά, τις τελευταίες εβδομάδες, τους τελευταίους μήνες.

Επιτρέψτε μου όμως να σας δώσω μια πραγματική εικόνα ως προς το από πού προέρχεται η Ελλάδα. Θα αρχίσω με τη δική μου οικογένεια, τον παππού και τον πατέρα μου. Και δεν είμαστε, φυσικά, η μοναδική περίπτωση στην Ελλάδα. Ο παππούς μου εξορίστηκε έξι φορές, ο πατέρας μου δύο. Οι γενιές τους έζησαν δύο Βαλκανικούς Πολέμους, δύο Παγκόσμιους Πολέμους, αρκετούς εμφύλιους, τον έναν αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά η βόμβα ναπάλμ, μεγάλη πείνα, εκτεταμένη ανταλλαγή πληθυσμών με την Τουρκία, την Μικρασιατική Καταστροφή, με εκατομμύρια προσφύγων να φθάνουν στην Ελλάδα, έναν Ψυχρό Πόλεμο, στη διάρκεια του οποίου είμαστε γεωγραφικά εντελώς απομονωμένοι και, με τον μοναδικό μας γείτονα και σύμμαχο στο ΝΑΤΟ, να αποτελεί ταυτόχρονα και τη μεγαλύτερη απειλή για εμάς, κυρίως μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο.

Με ένα στρατιωτικό προϋπολογισμό, τον υψηλότερο στην Ευρώπη και έναν από τους υψηλότερους στον κόσμο, ως ποσοστό του ΑΕΠ, που απομυζά διαρκώς την οικονομία και την ανάπτυξή μας.

Τα τελευταία 20 χρόνια, ο πληθυσμός μας αυξήθηκε κατά 10%, ως αποτέλεσμα της βασικά παράνομης μετανάστευσης, την οποία έχουμε ενσωματώσει επιτυχώς, περισσότερο από πολλούς άλλους. Πρόσφατα, μάλιστα, ψηφίσαμε ένα νόμο, που άλλαξε τους κανόνες σχετικά με την ιθαγένεια, για να συμβάλουμε στην ενσωμάτωση πολλών μεταναστών, οι οποίοι ζουν εδώ πολλά χρόνια, αλλά και εκείνους που γεννήθηκαν εδώ, στην Ελλάδα, επιτρέποντάς τους να γίνουν ισότιμοι πολίτες στη χώρα μας.

Όταν έπεσε το Τείχος του Βερολίνου, οι γείτονές μας δεν ησύχασαν. Ήταν ένα πεδίο εθνοκάθαρσης και εθνοτικών πολέμων. Παρόλα αυτά, παρά τα προβλήματα και αυτό το παρελθόν, επιτρέψτε μου να σας θυμίσω πού φθάσαμε, πριν από μόλις έξι χρόνια.

Πριν από έξι χρόνια, η Ελλάδα είχε μπει στην τελική ευθεία της προετοιμασίας της, για να φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Παρά το κόστος των Ολυμπιακών Αγώνων, στο τέλος του 2006, το δημόσιο χρέος ήταν μόνο 97% και μειωνόταν χρόνο με χρόνο. Το δημόσιο έλλειμμα ήταν 5,9% του ΑΕΠ, ακόμα και όταν η προηγούμενη κυβέρνηση άλλαξε τους λογιστικούς κανόνες για τις αμυντικές δαπάνες, κατά την άποψή μου, για λόγους μικροκομματικής πολιτικής.

Γίναμε μέλη της Ευρωζώνης αξιοκρατικά, ναι, με την αξία μας. Ακόμη και με τους νέους υπολογισμούς, το έλλειμμά μας ήταν μόλις 3,1% όταν μπήκαμε στην Ευρωζώνη, ενώ άλλοι μπήκαν με λίγο υψηλότερα ελλείμματα.

Γίναμε οι πρωταθλητές της ανάπτυξης και των επενδύσεων στα Βαλκάνια και οι τράπεζές μας κατέχουν μεγάλα μερίδια στις αγορές της περιοχής.

Γίναμε δύναμη ειρήνης και συνεργασίας και ευρωπαϊκής προοπτικής για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Οι στρατιωτικές μας δυνάμεις συμμετείχαν σε ειρηνευτικές αποστολές σε όλη την περιοχή.

Γίναμε μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης πριν από πολλά χρόνια και δείξαμε ότι μπορούσαμε να εδραιώσουμε την Δημοκρατία και την οικονομία μας, αλλά και ένα σημαντικό ρόλο για όλη την περιοχή, ένα σημαντικό ρόλο στην Ελλάδα, ένα σημαντικό ρόλο στην Ευρώπη, ένα σημαντικό ρόλο στην περιοχή.

Έτσι, λοιπόν, αν αντιμετωπίζουμε σήμερα μια σοβαρή κρίση, γνωρίζουμε ότι έχουμε τη δύναμη και τη δυνατότητα να τη χειριστούμε. Το μήνυμα είναι πολύ σαφές: μπορούμε. Άλλωστε, το έχουμε αποδείξει στο παρελθόν, παρά τις σοβαρές δυσκολίες που αντιμετώπισε η χώρα μας.

Κυρίες και κύριοι, παρόλο που η χώρα μας φέρει ευθύνη – και δεν ψάχνουμε για αποδιοπομπαίο τράγο – για τα όσα συνέβησαν τα προηγούμενα χρόνια, δεν θα βρισκόμασταν στην παρούσα κρίση, αν δεν κοιτάζαμε γύρω μας, για να δούμε την ευρύτερη κατάσταση.

Τα προβλήματά μας θα ήταν πιο περιορισμένα, πολύ πιο περιορισμένα, αν πρώτα απ’ όλα είχε καταλήξει η Διεθνής Κοινότητα στα αναγκαία συμπεράσματα και είχε πάρει τις αναγκαίες σημαντικές αποφάσεις, μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, το 2008. Αυτή ήταν μια κρίση που προκλήθηκε, σε μεγάλο βαθμό, λόγω της έλλειψης κανόνων, λόγω της έλλειψης διαφάνειας – αυτές είναι και οι λέξεις που χρησιμοποιούνται σήμερα στις ΗΠΑ - λόγω της απάτης, σχετικά με το πώς πρέπει να λειτουργούν οι χρηματοπιστωτικές αγορές, κυρίως το πιο κερδοσκοπικό κομμάτι τους.

Η επαγρύπνηση της Διεθνούς Κοινότητας, σχετικά με την ανάγκη εφαρμογής κανόνων διαφάνειας, υπήρξε δυστυχώς μέχρι τώρα αναιμική και αργή. Το αποτέλεσμα είναι ότι σήμερα επικρατεί ο παραλογισμός. Παραδείγματος χάρη, τα επιτόκια των δανείων για την Ελλάδα είναι τέσσερις φορές υψηλότερα σήμερα, από ό,τι ήταν πριν από τέσσερις μήνες, χωρίς να υπάρχει γι’ αυτό κάποια λογική εξήγηση, βασισμένη σε αντικειμενικά κριτήρια.

Οι αγορές προβάλλουν τους φόβους τους. Οι αγορές προβάλλουν τους φόβους τους σήμερα, κυρίως λόγω της κρίσης αξιοπιστίας του 2008. Ανησυχούν και στηρίζουν του υπολογισμούς τους στα πιο απαισιόδοξα σενάρια. Στηρίζουν του υπολογισμούς τους στα πιο απαισιόδοξα σενάρια και όχι στα πιο πιθανά. Αυτό είναι παραλογισμός. Και αν τις αφήσουμε να κάνουν ό,τι θέλουν, οι προβλέψεις τους θα επαληθευθούν.

Γι’ αυτό, πρέπει να παρέμβουμε. Επειδή πρόκειται για αντίφαση. Πριν από κάποιους μήνες, οι κίνδυνοι ήταν ακόμη μεγαλύτεροι. Τα ελλείμματα ήταν εκτός ελέγχου, δεν υπήρχε Πρόγραμμα Σταθερότητας στην Ελλάδα. Δεν υπήρχαν απτά αποτελέσματα, όπως έχουμε σήμερα. Δεν υπήρχε έλεγχος του ελλείμματος, δεν υπήρχε πολιτική βούληση για διεθνή υποστήριξη στην Ελλάδα. Δεν υπήρχε μηχανισμός στήριξης, με καθορισμένα κεφάλαια, όπως συμβαίνει σήμερα. Και όμως, το επιτόκιο δανεισμού μας είναι σήμερα πολύ πιο υψηλό, είναι απαγορευτικό.

Για όσους από εσάς δεν έχουν πεισθεί ακόμα, υπάρχει περαιτέρω απόδειξη ότι οι αγορές δεν αυτορυθμίζονται και δεν λειτουργούν ορθολογικά, εξ ορισμού. Τα επιτόκια δανεισμού στην Ελλάδα σήμερα είναι πέραν κάθε λογικής και αυτό δείχνει, αφενός, την απόλυτη έλλειψη νηφαλιότητας των αγορών και, το χειρότερο, το μέγεθος της κερδοσκοπικής πίεσης που δέχεται η χώρα μας.

Είναι γεγονός ότι, εμείς, οι Έλληνες, έχουμε τα δικά μας προβλήματα, τα οποία και αντιμετωπίζουμε. Ας είναι λοιπόν αυτό, ένα ισχυρό μήνυμα για την ευρύτερη επείγουσα κατάσταση που αντιμετωπίζουμε. Χρειαζόμαστε παγκόσμια διακυβέρνηση, παγκόσμια οικονομική διακυβέρνηση και την χρειαζόμαστε γρήγορα.

Δεν μπορούμε να αφήσουμε μια μικρή φωτιά – μικρή φωτιά, επειδή η Ελλάδα είναι μόνο το 2-3% του ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης – να βρεθεί εκτός ελέγχου. Θα ήταν επικίνδυνο για την Ελλάδα, βλαβερό για την Ελλάδα. Και τη ζημιά, τη βλέπουμε ήδη. Θα ήταν όμως καταστροφικό και για την Ευρωπαϊκή Ένωση και για τον κόσμο, άλλη μία φορά, μετά την κρίση της Γουόλ Στρητ πριν μόλις δύο χρόνια.

Το μήνυμα λοιπόν είναι αυτό: μην αφήσετε αυτή τη μικρή φωτιά να εξαπλωθεί και να δημιουργήσει μια μεγάλη πυρκαγιά στην Ευρώπη και τον κόσμο.

Αυτό δεν είναι ένα πρόβλημα που αφορά μόνο στην Ελλάδα, ούτε είναι ένα πρόβλημα που μπορεί η Ελλάδα να λύσει και να αντιμετωπίσει μόνη της.

Γνωρίζουμε ασφαλώς ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει τις διαδικασίες της και ότι υπάρχουν πολλές επικρίσεις γι’ αυτό που είναι, ή μπορεί να κάνει η Ευρώπη. Και προφανώς, θα θέλαμε οι αποφάσεις να λαμβάνονται πολύ πιο γρήγορα.

Ταυτόχρονα, λάβαμε αποφάσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τους τελευταίους μήνες, παρά τους θεσμικούς πολιτικούς περιορισμούς, πολύ πιο γρήγορα από κάθε άλλη φορά. Και νομίζω ότι αυτή είναι μια θετική ένδειξη για το τι μπορεί να κάνει η Ευρώπη.

Η Ελλάδα έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια, για να βάλει τάξη στο δικό της σπίτι, με υγιή οικονομική διαχείριση, με μεγάλες αλλαγές, που θα επιτρέψουν στην οικονομία να ανασυντάξει τις δυνάμεις της και να προχωρήσει ισχυρότερη και πιο ανταγωνιστική.

Στην Ελλάδα, εφαρμόζουμε ένα φιλόδοξο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης, αλλά και Ανασυγκρότησης, με πολύ συγκεκριμένα μέτρα και πολύ συγκεκριμένους στόχους. Όπως είπα, μείωση του ΑΕΠ κατά 4% το 2010, και λάβαμε μέτρα που ξεπερνούν τις 6 ποσοστιαίες μονάδες, προκειμένου να εξασφαλίσουμε ότι θα φθάσουμε στη μείωση του 4% του ΑΕΠ.

Ήδη, βλέπουμε ότι οι προσπάθειές μας αυτές καρποφορούν. Έχουμε έναν προϋπολογισμό που εκτελείται με τρόπο που δείχνει, με βάση τους δείκτες, ότι τα αποτελέσματα είναι καλύτερα από τις προβλέψεις, παρά το γεγονός ότι πολλά από τα μέτρα που λάβαμε δεν έχουν ακόμα αποδώσει πλήρως. Πολλοί δείκτες εξελίσσονται καλύτερα από πέρυσι, παρά το γεγονός ότι η οικονομία είναι ακόμη σε ύφεση και με κάποια στοιχεία αβεβαιότητας.

Η Ελλάδα δεν επιδιώκει τίποτε άλλο, παρά μόνο να λαμβάνονται υπόψη οι προσπάθειές της και να της δοθεί ο χρόνος που χρειάζεται, για να προβεί στις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στην οικονομία, για να αναβιώσει. Ο χρόνος έχει αποδειχθεί ότι είναι το πιο ακριβό αγαθό, τώρα που οι αγορές είναι σε κρίση.

Οι πολιτικοί και οικονομικοί μας σύμμαχοι μπορούν να μας δώσουν τον χρόνο που μας αρνούνται σήμερα οι αγορές. Δεν ζητούμε σχέδιο διάσωσης. Ζητούμε μόνο λογικούς όρους για τα δάνειά μας, ώστε να μπορέσουμε να ασχοληθούμε με πιο δημιουργικό, πιο καινοτόμο έργο. Αντί να βλέπουμε τα spreads να ανεβοκατεβαίνουν – συνήθως να ανεβαίνουν - θέλουμε να προχωρήσουμε και να κάνουμε τις αλλαγές που πρέπει, για τον λαό μας, το έθνος μας και την Ευρώπη.

Αυτή είναι η ευθύνη μας ως Έλληνες και είμαστε έτοιμοι να κάνουμε και κάνουμε ό,τι πρέπει. Πρόκειται όμως και για συλλογική ευθύνη. Η Ελλάδα μετατρέπει την κρίση αυτή σε ευκαιρία. Πιστεύω ότι, τόσο η Ευρώπη, όσο και ο κόσμος, μπορούν να μετατρέψουν την κρίση αυτή σε ευκαιρία, να κάνουν την παγκοσμιοποίηση πιο σταθερή, πιο ανθρώπινη, πιο πράσινη, πιο δίκαιη. Και πιστεύω πραγματικά ότι η Ευρώπη θα ανταποκριθεί σε αυτή την πρόκληση.

Σας ευχαριστώ πολύ.

Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός…