Η γενοκτονία και το ελληνικό χρέος

Του Φάνη Μαλκίδη

Είναι διαπιστωμένο ότι το ζήτημα της μελέτης και της διερεύνησης μίας γενοκτονίας έχει απασχολήσει εδώ και πάρα πολύ καιρό τόσο τις κυβερνήσεις και το λαό μίας χώρας που την υπέστη και την διέπραξε, όσο και τους επιστήμονες. Είναι γνωστά σε όλους τα παραδείγματα των Αρμενίων, των Εβραίων, σε επίπεδο κυβερνητικό και πολιτικό, σε επίπεδο εθνικής αυτογνωσίας και μνήμης, επιστημονικής επάρκειας και λειτουργίας, για τη γενοκτονία. Είναι γνωστό το παράδειγμα των Γερμανών πολιτικών, του έθνους και των επιστημόνων που παραδέχθηκαν το έγκλημα της γενοκτονίας εναντίον ιστορικών λαών και πολύ σεμνά και αληθινά ζήτησαν γονατιστοί συγνώμη. Είναι όλοι αυτοί οι φορείς και οι άνθρωποι που προώθησαν στο διεθνές δίκαιο και στη συνείδηση των λαών όλου του κόσμου την αναγνώρισης τέλεσης του εγκλήματος της γενοκτονίας.
Η γενοκτονία ως όρος διαμορφώθηκε στη δίκη της Νυρεμβέργης το 1945- πριν από τον όρο «Γενοκτονία» υπήρχε ο όρος «Εγκλήματα κατά της Ανθρωπότητας»- όταν δικάστηκε η ναζιστική ηγεσία. Εκεί, στην γερμανική πόλη προωτοδιατυπώθηκε σε διεθνή συνάντηση η έννοια της γενοκτονίας, η οποία σημαίνει τη μεθοδική εξολόθρευση, ολική ή μερική, μιας εθνικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας, ένα πρωτογενές έγκλημα, το οποίο δεν έχει συνάρτηση με πολεμικές συγκρούσεις. Η γενοκτονία αποτελεί το μεγαλύτερο έγκλημα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, για το οποίο μάλιστα δεν υπάρχει παραγραφή, τότε η διεθνής κοινότητα αναγνώρισε άμεσα τη γενοκτονία των Εβραίων και ασχολήθηκε με τη γενοκτονία των Αρμενίων. Είναι γεγονός ότι αυτοί οι δύο λαοί και οι ηγεσίες τους έκαναν πρωταρχικό σημείο της πολιτικής τους την αναγνώριση των εγκλημάτων εναντίον τους. Χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα. Τα αποτελέσματα θεωρούμε ότι είναι πολύ απτά. Φαίνονται παντού, αφού πλέον η διεθνής κοινότητα γνωρίζει τι έχει γίνει.
Ο Ελληνικός λαός, είναι αλήθεια, πέρασε από μία πολύ επώδυνη διαδικασία τόσο επανένωσης και απελευθέρωσης, όσο και ιστορικής γνώσης. Πολλές και ιδιόμορφες οι διαδικασίες της ιστορικής διαδρομής του ελληνικού λαού, πολυποίκιλες οι δεσμεύσεις και οι «ανάγκες» της ελληνικής ηγεσίες, οι οποίες επηρέασαν την ανάδειξη, σχεδιασμό και ολοκλήρωσης της πολιτικής για τη γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου. Η οποία γενοκτονία των Ποντίων έχει τις ίδιες ηθικές αναλογίες με αυτές των Εβραίων και των Αρμενίων, είναι όμως η λιγότερο γνωστή από τους διεθνείς οργανισμούς και την ελληνική πολιτεία.
Στις 24 Φεβρουαρίου 1994 η Βουλή των Ελλήνων ψηφίζει μετά από μία ολιγωρία και καθυστέρηση 70 και πλέον ετών την ανακήρυξη της 19ης Μαΐου ως «Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου», ημέρα (19/5/1919) που ο Μουσταφά Κεμάλ- αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα, συνεχίζοντας τις εγκληματικές πράξεις εναντίον των Ελλήνων. Μετά από μία άρνηση της ύπαρξης των Ποντίων στον ελλαδικό χώρο αλλά και αλλού, η οποία στηρίχθηκε σε διεθνείς δεσμεύσεις της ηγεσίας της χώρας, η πρωτοπόρα σκέψη του Μ. Χαραλαμπίδη ανέδειξε το μεγάλο αυτό ζήτημα θέτοντας την πολιτεία, την επιστήμη και τον Ποντιακό Ελληνισμό ενώπιον των ευθυνών τους.
Επιλέγοντας την 19η Μαΐου ως ημέρα μνήμης, ημέρα που στην Τουρκία αποτελεί γιορτή της νεολαίας, από την μία πλευρά αποκαλύπτεται το εγκληματικό πρόσωπο του Κεμάλ πασά. Από την άλλη τίθεται το ζήτημα στην Τουρκία να αναγνωρίσει το έγκλημα, μία ενέργεια που απελευθερώνει τον τουρκικό λαό και δεν τον αφήνει να συνεχίσει και να διαπράξει νέα μαζικά εγκλήματα.
Παράλληλα η 19η Μαΐου αποτελεί μία πρόκληση για την ελληνική πολιτική και την ελληνική επιστήμη. Η πρώτη καλείται να κρατήσει το ρόλο που έχει εδώ και χρόνια η αντίστοιχη εβραϊκή και αρμενική. Οι οποίες προστατεύουν και αναδεικνύουν τις ημέρες μνήμης και δεν τις υπονομεύουν. Η επιστημονική κοινότητα καλείται να τεκμηριώσει το μαζικό αυτό έγκλημα μέσω της ιστορικής αλήθειας. Η πρόσφατη μνημειώδης εργασία του καθηγητή Κ. Φωτιάδη είναι ότι πιο πολύτιμο έχει να επιδείξουν οι επιστήμονες σήμερα στην Ελλάδα, και θεωρούμε ότι από καμία βιβλιοθήκη δεν θα πρέπει να λείπει αυτό το έργο.
Γνωρίζοντας την εργασία, την δουλειά με επιστημονική επάρκεια που έχει γίνει εδώ και πάρα πολύ καιρό σ΄ όλο τον κόσμο για τη μελέτη των γενοκτονιών, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε αυτήν την οργανωμένη και πολύ καλά σχεδιασμένη προσπάθεια. Είναι παράδειγμα προς μίμηση τόσο για την πολιτική ηγεσία όσο και για την επιστημονική κοινότητα της Ελλάδας.
Μέρος της εισήγησης του Φ. Μαλκίδη στο Συνέδριο της Διεθνούς Ένωσης Ακαδημαϊκών για τη Μελέτη της Γενοκτονίας. Εθνικό Πανεπιστήμιο Ιρλανδίας- Κέντρο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Ιρλανδία Γκαλγουει, 5- 8 Ιουνίου 2003.
Ο Φάνης Μαλκίδης είναι Λέκτορας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.