Στο Ηράκλειο η πρώτη αντιστασιακή εκδήλωση με συμμετοχή της Χ.Δ

Σάββατο του Λάζαρου βράδυ, στις 22 Απριλίου 1967. Η νεολαία του Ηρακλείου έχει κατέβει στους δρόμους διαδηλώνοντας εναντίον της στρατιωτικής δικτατορίας, που μόλις πριν από λίγες είχε επιβληθεί! Η χωροφυλακή κάνει την εμφάνισή της και ο επικεφαλής της προσπαθεί να πείσει τους διαδηλωτές να διαλυθούν ειρηνικά. ΑΝτί όμως για διάλυση αποφασίζεται η κατάληψη του οδοστρώματος γύρω από "τον τροχονόμο". Όλοι καθόμαστε στην άσφαλτο και διαδηλώνουμε: Δημοκρατία! Κάτω η Χούντα...
Σε λίγο καταφθάνουν τα τζέϊμς του στρατού. Η εντολή ξεκάθαρη: Διαλυθείτε! Διαλυθείτε!

Ακίνητοι εμείς, καθισμένοι στη λεωφόρο διαδηλώνουμε: Δημοκρατία, Δημοκρατία...
Μπαμ, μπαμ η απάντηση και ταυτόχρονα επίθεση για συλλήψεις. Μπροστά στην ωμή βία των όπλων του Στρατού και την κτηνώδη βία των γκλόμπς, οι άοπλοι διαδηλωτές δεν έχουν άλλη επιλογή. Σκορπίζονται στα δαιδαλώδη στενά του Χάνδακα για να σώσουν τη ζωή τους. Ο Βαγγέλης Σκουλάς, αν θυμάμαι καλά, τραυματίζεται και συλλαμβάνεται. Ο κλεφτοπόλεμος συνεχίστηκε για πολύ, μέχρι τη Χανιώπορτα. Τελικά η διαδήλωση τερματίστηκε. ΉΤαν η πρώτη αγωνιστική κινητοποίηση εναντίον του δικτατορικού καθεστώτος που πραγματοποιήθηκε από τα νιάτα του Ηρακλείου, ως άμεση απάντηση στην κήρυξη του "στρατιωτικού νόμου", στα εμβατήρια, στα συνθήματα, τη βία και την τρομοκρατία της Χούντας!

Μέλη της Ε.Χ.Ο.Ν.
Ο γράφων μαζί με τον τότε λαϊκό αδελφό Χρήστο Χριστοδούλου, μέλη της ΕΧΟΝ και οι δύο, είχαν κατέβη στο Ηράκλειο την ημέρα του αγίου Χαραλάμπους, 10 Φεβρουαρίου 1967 για να οργανώσουν την παρουσία της Χ.Δ. στις βουλευτικές εκλογές, που είχαν προσδιοριστεί να γίνουν τον Μάϊο του 1967.
Φύγαμε από την αθήνα με εφόδια: Τα εισητήριά μας, τα βιβλία του αγώνα (Επανάσταση της Αγάπης, Κατηγορώ, Σκοτεινές Δυνάμεις κ.ά) και το κυριώτερο με βαθειά πίστη στην Αλήθεια του Αγώνα για μια κοινωνία αδελφοσύνης και δικαιοσύνης. Το όραμα της αταξικής κοινωνίας του Εμείς, ως απάντηση στην ταξική και ατομοκεντρική κοινωνία - ζούγκλα του Εωσφορικού Εγώ, δονούσε τις ψυχές μας και κινούσε ολόκληρο το είναι μας. Παιδιά εμείς, χωρίς καμιά προπαίδεια στην πολιτική, ξεκινούσαμε ολομέτωπη επίθεση, επίθεση κυκλικού πολυβολείου, εναντίον της πολιτικής και των κομμάτων του "διπρόσωπου υλισμού".
Οι αδελφοί του Ηρακλείου μας υποδέχθηκαν με ενθουσιασμό. Συγκάλεσαν αμέσως Γενική Συνέλευση των μελών της Χ.Δ. Ηρακλείου, με θέμα τη συμμετοχή του Κινήματος στις εκλογές του Μαΐου.

Εκλογικός αγώνας
Αποφασίζεται η κάθοδος και εκλέγονται οι δύο πρώτοι υποψήφιοι βουλευτές, ο γράφων και ο αείμνηστος αγροτιστής αδελφός Ψιλάκης.
Άλλες αποφάσεις:
- Τα έξοδα της προεκλογικής περιοδείας που θα άρχιζε αμέσως αναλάμβανε η Συνέλευση. Όλα τα μέλη δήλωσαν γραπτώς το ποσόν και το χρόνο που θα το έδιναν. Η συνέπεια υπήρξε υποδειγματική.
- Ενοικίαση αυτοκινήτων ΙΧ και πρόσληψη οδηγών για την περιοδεία.
Δεν είναι του παρόντος να αναφερθούμε στις εμπειρίες εκείνης της περιόδου. ΜΕ μια λέξη: Ήταν συγκλονιστικές και απερίγραπτες.
Η 21η Απριλίου του 1967 τέλειωσε με τη συγκέντρωση-ομιλία μας στο χωριό Βενεράτο. Αργά το βράδυ ο νεαρός επίσης αδελφός Κυριάκος, που οδηγούσε τον "Σκαραβαίο", μας γύρισε σπίτι που μας είχε παραχωρήσει, δωρεάν εννοείται, ο προώρως εγκαταλείψας τα εγκόσμιια και έχοντας πολλά προσφέρει στο Κίνημα, αδελφός Μιχάλης Κουδουμάς.
Την επομένη είχαμε προγραμματίσει ομιλία στις Αρχάνες. Όμως, πρωΐ πρωΐ ξημερώματα του Σαββάτου του Λαζάρου, μας χτυπά την πόρτα και μας ξυπνά ο αδελφός του γράφοντος Γιώργος Μηλιαράκης.
-Τι συμβαίνει;
-Η περιοδεία ματαιώνεται. Κηρύχθηκε στρατιωτικός νόμος. Κάθε συγκέντρωση απαγορεύεται. Τα άρθρα... του Συντάγματος αναστέλλονται.
Ο αδελφός μου ήταν πλήρως ενημερωμένος. Εμείς κουρασμένοι από την εκδήλωση στο Βενεράτο, είχαμε πέσει ξεροί. Δεν υπήρχε, βλέπετε, τότε τηλεόραση. Μόνο ραδιόφωνο. Αλλά, είπαμε, εμείς, μόλις φθάσαμε στο σπίτι, κοιμηθήκαμε.
Τώρα, το ραδιόφωνο επιβεβαίωνε τα μαντάτα που μας είχε φέρει ο Γιώργος.

Στον Άγιο Μηνά
Σηκωθήκαμε και πήγαμε στην Εκκλησία, στον Άγιο Μηνά. Στη λειτουργία χοροστατούσε ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Κρήτης Ευγένιος Ψαλιδάκης. Στο κήρυγμά του συνιστά "πειθαρχία στις Ενοπλες Δυνάμεις". Η Θ. Λειτουργία τελειώνει. Η αντίστασή μας στη Χούντα αρχίζει. Περιμένουμε τον Αρχιεπίσκοπο στο αυτοκίνητό του, στο προαύλιο του Αγίου Μηνά.
-Χριστός σημαίνει Ελευθερία και Δημοκρατία, Σεβασμιώτατε γιατί συστήσατε πειθαρχία...
Η φράση δεν τελειώνει. Ο Αρχιεπίσκοπος μπαίνει φανερά συγχισμένος στο αυτοκίνητό του και εμάς μας απομακρύνουν "τσουβαληδόν" οι άνδρες της Ασφαλείας του, υποθέτω.

Αντιστασιακή διαδήλωση
Δεν πτοούμαστε. Αποφασίζουμε να έλθουμε σε επαφή με τ' άλλα κόμματα. Συναντιώμαστε με ανθρώπους, κυρίως νέους, της Ενώσεως Κέντρου και της ΕΔΑ. Κοινή θέση: Πρέπει να αντιδράσουμε. η Κρήτη δεν πρέπει και δεν μπορεί να σιωπήσει. ΜΕ "υπόγειες διαδρομές" το μήνυμα φθάνει από τον ένα στον άλλο. Τις πρώτες απογευματινές ώρες η κεντρική πλατεία, η Πλατεία Ελευθερίας, αρχίζει να γεμίζει από βουβά μεν, αποφασισμένα όμως να πουν το ΟΧΙ στη Χούντα πρόσωπα. ΚΑθώς σουρουπώνει η ατάκτως κινούμενη αυτή ανθρωποσύναξη αποκτά προσανατολισμένη κίνηση προς τον "τροχονόμο".
Εκεί διαδραματίστηκε η πρώτη ανοικτή, δημόσια, αντιστασιακή εκδήλωση κατά της Δικτατορίας της αμερικανοκίνητης, αμερικανόδουλης και προδοτικής Χούντας των επίορκων συνταγματαρχών.

Μανώλης Μηλιαράκης